EMNG je visoko specijalizovan metod ispitivanja funkcionalnog stanja perifernog nervnog sistema. Ovim metodom dobijamo vrlo važne informacije o funkcionalnosti perifernog nervnog sistema od nivoa perifernog neurona, preko nervnih korjenova, nervnih spletova i perifernih nerava, sve do neuromišićne spojnice i samih mišiča.
U toku EMNG pregleda primenjuju se spoljašnji električni impulsi koji dovode do depolarizacije neuronalne membrane, a dobijeni odgovori se registruju površinskim elektrodama nad odgovarajućim nervima ili mišićima. Na ovaj način dobijamo evocirane (izazvane) nervne ili mišićne potencijale.
U drugom dijelu EMNG pregleda registrujemo električnu aktivnost mišića u mirovanju i prilikom aktivacije. Zbog toga svaki EMNG pregled ima dva dijela: elektroneurografiju i elektromiografiju. Pored klasičnog EMNG pregleda, sve češće se rutinski obavljaju i druga ispitivanja kao što su testovni neuromišićne transmisije, refleksološki testovi, kvantitativna elektromiografija i merenje neuromišićnog jitter-a.
Indikacije za EMNG pregled?
EMNG pregled je indikovan kod sumnje na bolesti motornih neurona, na oštećenje nervnih korjenova, spletova ili perifernih nerava, na postojanje poremećaja neuromišične transmisije i na mišićna oboljenja.
Dijagnoza bolesti motornih neurona među kojima je najpoznatija amiotrofična lateralna skleroza je prvenstveno klinička, ali je EMNG pregled neophodan za potvrdu oboljenja, kao i za procjenu stepena i rasprostranjenosti postojećih oštećenja.
Najčešča oštećenja nervnih korjenova su ona koja nastaju kao posljedica pritiska na korjenove usled patologije kičmenog stuba (degenerativne promjene, diskus hernije, tumori pršljenova i kičmene moždine).
EMNG pregled je nezaobilizan i u dijagnostici zapaljenja nervnih korjenova i perifernih nerava (radikulitis, poliradikuloneuritis).
Oštećenja nervnih spletova (zapaljenja, povrede, kompresije) takođe zahtjevaju neurofiziološku procjenu. EMNG pregled često može precizno da lokalizuje oštećenje na odeđeni dio nervnog spleta.
Bolesti perifernih nerava (neuropatije, polineuropatije) obuhvataju veliku grupu metabolički uslovljenih poremećaja (dijabetična polineuropatija), toksičnih polineuropatija (toksini, alkohol i neki lijekovi), neuropatija zbog deficita vitamina usled nedostatka u ishrani ili poremećaja resorpcije, upalnih neuropatija, neuropatija u sklopu sistemskih bolesti (sistemski lupus, reumatoidni artritis) kao i genetski uslovljenih neuropatija.
EMNG pregled je neophodan u evaluaciji neuropatija i daje podatke o stepenu, rasprostranjenosti i aktuelnosti oštećenja, tipu dominantno zahvaćenih nervnih vlakana i o tome koje strukture nerava trpe najveća oštećenja.
Klinički neurofiziolog, na taj način, može da ukaže na najvjerovatniji uzrok polineuropatije i da značajno doprinese adekvatnom usmeravanju dalje evaluacije.
EMNG pregled je indikovan i kod sumnje na fokalna oštećenja perifernih nerava, zbog pritiska na nerv (kompresivne neuropatije) ili kod povreda perifernih nerava gdje ljekarima daje dragocjene podatke o stepenu i vrsti oštećenja. Često su rezultati EMNG pregleda u ovim slučajevima presudni za dalje liječenje i prognozu oporavka.
Oštećenja neuromisićne spojnice među kojima je najčešća mijastenija gravis, zahtevaju klasičan test neuromišićne transmisije, a u nekim slučajevima i mnogo osetljiviji test - mjerenje neuromišićnog jitter-a.
Na kraju, primarna oboljenja mišića (miopatije u sklopu sistemskih i endokrinoloških poremećaja, upalne miopatije i nasljedne miopatije – mišićne distrofije) takođe se dijagnostikuju EMNG pregledom.
Ko upućuje bolesnika na EMNG pregled?
EMNG pregled najčešće traže neurolozi, zatim neurohirurzi, fizijatri, ortopedi i internisti. Pacijenti koji dolaze na pregled treba da znaju da je potrebno da na EMNG pregle ponesu svu relevantnu medicinsku dokumentaciju i snimke.
Ne postoji hitna medicinska indikacija za EMNG pregled. Šta više, kod oštećenja perifernih nerava i nervnih korjenova potrebno je da prođe određeno vrijeme od nastanka oštećenja do EMNG pregleda, da bi se elektrofiziološki poremećaj razvio tako da može da se detektuje.
U mnogim situacijama prvi elektrofiziološki znaci su jasni tek krajem druge sedmice od nastanka oštećenja. Prerano urađen EMNG može za posljedicu da ima lažno negativan ili nejasan nalaz i zbog toga mora da se ponovi posle izvjesnog vremena.
Kabinet za elektromioneurografiju je smješten na drugom spratu, (soba 225) i radi od 7,30 do 15,30 sati.Pacijenti se za ovaj pregled, ranije naručuju. Za pregled je potrebno imati ovjerenu zdravstvenu knjižicu, uputnicu za dijagnostički pregled, specijalistički nalaz u kome je tražen pregled – elektromioneurografija (EMNG) , kao i popunjen obrazac pristanka za izvođenje dijagnostičke procedure, potpisan od ljekara koji je tražio pregled.Medicinski tim koji izvodi navedeni pregled u Općoj bolnici čine: prim.dr. Enver Abazović, mr.sc. med. dr. Jasmin Kulenović, mr.sc.med.dr. Omer Bešlagić kao i medicinski tehničari Hamo Kadić, Nihad Izmirlić i Spomenko Kristić.
AMBULANTA ZA ULTRAZVUK PERIFERNIH NERAVA (UZPN)
Periferni nervi su pod uticajem niza bolesti kao što su trauma, infekcija, upala, benignih i malignih tumora, kao i neuropatija.
Vrste povreda koje su idealne za ultrazvučnu dijagnostiku nerava
• Trauma
• Tumori
• Infektivne lezije
• Kompresivne neuropatije
Kao rezultat novog razvoja ultrazvučne dijagnostike razlučivosti, dijagnostička svrha ultrazvuka se značajno poboljšala i čak je bolja od one standardne MRI kad su u pitanju bolesti nerava. Kako mnogi periferni nervi vode površnim tokom, lako se mogu pogledati dijagnostičkim ultrazvukom.
Mogu se proučiti čak i vrlo mali površni živci. Najvažniji artefakt dok se obavlja ultrazvuk perifernog nervnog sistema je anizotropija, što podrazumijeva da ultrazvuk mora stalno voditi sondu kako bi postigao optimalnu vizualizaciju živaca. Zbog prethodno spomenutih fizičkih aspekata, dublje ležeće nerve je teže proučiti.
Kosi tok perifernih nerava ne predstavlja probleme ultrazvuku jer se sonda može pomjerati duž živca, a proširene tehnike vidnog polja mogu pomoći u stvaranju slika perifernih živaca u uzdužnom presjeku preko dugog segmenta.
I za ovaj pregled je potrebno imati ovjerenu zdravstvenu knjižicu, uputnicu za dijagnostički pregled te specijalistički nalaz u kome se traži pregled. U Općoj bolnici ovaj pregled radi mr. sc. med. dr. Jasmin Kulenović.
