U Kantonu Sarajevo u porastu je broj oboljelih od morbila. Prim.dr. Nina Hrabač, specijalista infektolog u Općoj bolnici „Prim.dr. Abdulah Nakaš“ pojašnjava o kakvoj se bolesti radi i kako se bolest liječi.
Morbili su zarazna, osipna bolest uzrokovane virusom koji pripada porodici Paramyxoviridae. Izvor infekcije je bolesnik, a bolest se prenosi kapljičnim putem, najčešće u direktnom kontaktu sa bolesnikom. Index kontagioznosti je 96%. Bolest se javlja u epidemijskom obliku osobito u sredinama u kojima je nedovoljan broj vakcinisane djece.
Nakon inkubacije od 10 -12 dana, bolest se javlja u četiri faze. Prvi je kataralni stadij koji se ispoljava povišenom temperaturom, katarom konjuktiva i respiratornih puteva, na bukalnoj sluznici se javljaju Koplikove pjege, na nepcu enantem. Pacijenti obično kašlju, kišu, promukli su i sa suznim, uplakanim očima. Krajnici su hiperemični, uvećani i dolazi do generaliziranog povećanja limfnih čvorova. Osipni ili egzematozni stadij počinje nakon 4 dana. Osip se najprije javlja iza ušiju, na čelu, kosmatom dijelu glave, licu, vratu, trupu i extremitetima. Ospa je makulopapulozna, a pacijent ima izgled plačne maske (facies morbillosa ), i u ovoj fazi stanje bolesnika je najlošije. Nakon 4 – 5 dana nastupa stadij regresije bolesti, kada temperatura pada, opšte stanje se popravlja i ospa se povlači ,što traje nekoliko dana , i potom nastaje stadij rekovalescencije, koji traje nešto duže i zavisi od kliničkog toka i eventualnih komplikacija.
Postoje laki i teški oblici morbila. Bolest je teška kod imunodeficitarnih bolesnika, sa komplikacijama. Kod trudnica morbili mogu izazvati pobačaj ili prijevremeni porođaj. Najteži je hemoragični oblik morbila, koji obično završava letalno, ali je izuzetno rijedak.
Komlikacije morbila su virusne i sekundarne bakterijske pneumonije, bronhitis, otitis media. Neurološke komplikacije se manifestuju u obliku akutnog i hroničnog encefalitisa. Sekundarni sklerozirajući panencefalitis je spora, degenerativna virusna infekcija koja nastaje mnogo godina nakon preboljelih morbila.
Dijagnoza morbila se postavlja na osnovu anamnestičkih i epidemioloških podataka, kliničke slike, laboratorijskih i seroloških pretraga.
Kod zdrave djece prognoza bolesti je dobra. U dojenčadi i male djece česte su respiratorne komlikacije. Kod bolesnika sa encefalitisom prognoza je ozbiljna.
Terapija morbila je simptomatska, daju se antipiretici i antitusici po potrebi. U slučaju bakterijske superinfekcije ordinira se antibiotska terapija. U slučaju morbiloznog krupa daju se kortikosteroidi, intubacija, traheotomija, a kod gnojnog otitisa radi paracenteza. Nervne komplikacije se liječe kortikosteroidima, interferonom-alfa, antikonvulzivima, po potrebi se primjenjuje mehanička ventilacija.
U prevenciji morbila se provodi aktivna i pasivna imunizacija. Aktivna imunizacija se provodi živom, atenuiranom vakcinom nakon prve godine života sa trovalentnom vakcinom u kombinaciji sa rubeolom i parotitisom (MPR). Revakcinacija se provodi sa polaskom djece u prvi razred osnovne škole.
Pasivna imunizacija se provodi primjenom gama globulina nevakcinisanoj dojenčadi i maloj djeci koji su bili u kontaktu. Ovakva zaštita traje 4 sedmice. Pasivna zaštita je neophodna i kod osoba sa oslabljenim imunitetom i osobama koje primaju imunosupresivnu terapiju.